[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Niemal całkowicie pozbawiona przyjaciół (jej ukochana siostra Fanny umarła) i
coraz bardziej podupadająca na zdrowiu, Harriette próbowała wszelkich sposobów,
jakie tylko mogła wymyślić, by nakłonić Broughama do wypłacania jej pieniędzy na
czas, bo był to jedyny ratunek przed skrajną nędzą. Napisała mu, że jest zimnym
wyrachowanym prawnikiem", ale w tym samym liście przymila się do niego:
Chciałabym mieć kogoś, kogo mogłabym kochać i lubić, i na kogo mogłabym
patrzeć
z całym szacunkiem, i kogo mogłabym się nie wstydzić, mając pewność, że moja
moralność jest wyższa - i jedynym takim człowiekiem jesteś Ty"27.
Ale Brougham, chociaż nadal wysyłał Harriette pieniądze -jeśli pamiętał - zdawał
się nie rozumieć jej rozpaczliwej sytuacji. Moje życzenia są umiarkowane i
rozsądne, a Ty spełniasz je wszystkie, lecz nigdy dostatecznie szybko, jakbyś
chciał utrzymywać mnie w niepewności - napisała do niego z Brighton parę lat
pózniej. - Co osiągnąłeś, zmuszając mnie do sprzedaży ukochanego fortepianu (w
pośpiechu, by nie zajął go komornik za czynsz) za dwa funty? Po krótkim czasie
mogłabym łatwo otrzymać za niego dwadzieścia funtów, a kiedy wszystko złe już
się wydarzyło i dostałam gorączki od tego kręcenia się komornika po domu, Ty
zamiast dziesięciu funtów, o które Cię prosiłam, przysyłasz mi dwadzieścia pięć.
Nie znoszę tego stanu oczekiwania, gorszego jeszcze niż bieda". W miarę jak
wzrasta jej rozpacz, jej równe, ładne pismo zmienia się w bazgroły. Jeżeli o
mnie chodzi, to wystarczy, że nic mnie nie boli, a już jestem tak szczęśliwa,
jak tylko można sobie życzyć, ale - dodaje żałośnie - to nigdy nie trwa dłużej
niż godzinę, tak samo jak mój sen"28.
Ten ostatni z zachowanych listów Harriette wydaje się pisany w ogromnym
pośpiechu. Linijki najpierw są równe, potem się rozdzielają i jakby tańczą
szaleńczo po całej kartce. Pismo jest zamazane, wyrazy bezład-
180
nie wykreślane i podkreślane: trzydzieści funtów - czterdzieści funtów - pięć
funtów - wdzięczna - przyślij mi - pomoc - pożycz mi - pokwitowanie - zaliczka -
długi".
Harriette Wilson, kobieta materialnie niezależna", która znalazła się na skraju
nędzy, zmarła dziesiątego marca 1845 roku w wieku pięćdziesięciu pięciu lat.
CÓRA PEARL
1835-1886 Paryska kurtyzana
W 1815 roku, wkrótce po przywróceniu Burbonów na tron francuski, Harriette
Wilson po raz pierwszy przyjechała do Paryża z dużą grupą Anglików. Chcąc
zapomnieć o wojnie i znów się delektować kosmopolitycznymi urokami Francji,
angielscy arystokraci wraz z żonami i rodzinami pokonywali słynne złe drogi i
ponosili rujnujące koszta po to tylko, by u celu podróży odnalezć całkiem inny
Paryż niż ten, który pamiętali.
Miasto było po częs'ci w rozbudowie, a po części w stanie ciężkiego zaniedbania.
Auk Triumfalny dopiero wznoszono, Pola Elizejskie stanowiło kilka rozrzuconych
budynków, ulice, nawet w samym sercu miasta, tonęły w błocie, a jedyne
os'wietlenie stanowiło kilka przyćmionych lamp zawieszonych na sznurach
przerzuconych nad drogÄ….
Czterdzieści lat pózniej, kiedy inna brytyjska kurtyzana wyruszała na podbój
Paryża, miasto wyglądało zupełnie inaczej. Haussmann poczynił znaczne postępy w
realizacji swego monumentalnego dzieła odbudowy stolicy, która lśniła pod
lutowym słońcem Drugiego Cesarstwa*. Przedstawiciele starej gwardii, tacy jak
kapitan Rees Gronow, który znał dawną metropolię, dostrzegali także inne zmiany.
Francuska kuchnia i moda stały się bardziej wymyślne, a jeśli chodzi o kobiety,
to były nie
* Po abdykacji w 1848 roku Ludwika Filipa, króla mieszczan", Francja znowu
została ogłoszona republiką. Pod koniec krótkiej, ale krwawej wojny domowej w
1851 roku obrano na prezydenta Ludwika Napoleona Bonapartego. Rok pózniej
ogłosił się cesarzem i wstąpił na tron jako Napoleon III.
182
do rozpoznania. My, starsi panowie, pamiętamy typową Francuzkę z dawnych dni -
pisał Gronow. - Była to unefemme mignonne et brune, fertyczna, drobna brunetka".
Teraz zamiast dostojnych, ale cudacznie -niektórzy nawet sądzili, że wulgarnie -
[ Pobierz całość w formacie PDF ]