[ Pobierz całość w formacie PDF ]
aby usprawnić tworzenie związków interpersonalnych. Jednym ze sposobów jest
identyfikacja wzorców stanowiących postawę języka danej osoby w celu wykorzystania ich
podczas rozmowy. Damy w ten sposób naszemu rozmówcy do zrozumienia, że pojmujemy
świat podobnie jak on.
Wzorce językowe
Brałem kiedyś udział w konferencji na temat pewnej sytuacji politycznej. Po
przeanalizowaniu wstępnych przemówień liderów obu stron umiałem wskazać różnice w
reprezentowanych przez nich modelach językowych. Jedna strona opisywała sytuację pod
kątem tego, od czego chciała się odsunąć, druga zaś skoncentrowała się na swoich dążeniach.
Wspomniałem o tym jednemu z delegatów. Tak , powiedział, łatwiej byłoby zrobić krok do
przodu, gdybyśmy wiedzieli, czego chcą, niż czego nie chcą . Ponieważ często jestem
mediatorem, zauważam też, że podczas gdy niektórzy szukają cech wspólnych, inni uparcie
obstają przy różnicach. Ponieważ nasza kultura oparta jest na przeciwieństwach, sprzyja
drugiej grupie, co może tłumaczyć, dlaczego prawnicy, politycy i dziennikarze ignorują
kwestie porozumienia i koncentrują się na napięciach i sporach, nawet jeśli są one mniej
istotne.
Modele językowe można nazwać ukrytymi preferencjami względem sposobu działania w
świecie. Jeżeli korzystasz z tych samych modeli co druga osoba, masz szansę na odczytanie
jej mapy świata.
Preferencje sensoryczne
NLP sugeruje również, że myślenie, pamiętanie, komunikowanie się oraz przeżywanie
powinny być przechowywane w jednym lub więcej spośród pięciu zmysłów: wzroku, słuchu,
dotyku, smaku i zapachu. Pięć zmysłów stanowi pięć systemów reprezentacji, poprzez które
przeżycie zmienia się w język. Ludzie nieustannie robią użytek ze wszystkich systemów,
niemniej jednak mają indywidualne preferencje. Artysta na przykład wyobraża sobie rzeczy
jako obrazy, podczas gdy muzyk używa do tego celu dzwięków, a rzezbiarz - dotyku.
Preferencje te dają o sobie znać w słowach wypowiadanych przez każdą z tych osób.
Artysta może dobierać słowa odzwierciedlające rozumienie wizualne (jasno rozumie, posiada
określony punkt widzenia), muzyk zaś może akcentować, jak coś brzmi. Jako że język służy
do kodowania i komunikowania myśli, używane przez nas słowa odzwierciedlają nasz sposób
myślenia.
Nie zawsze język korzysta z systemów reprezentacji. Nie występują one na przykład w
tekstach akademickich, gdyż wnoszą subiektywizm. Zamiast nich napotkamy słowa
sensorycznie neutralne : rozumieć , interpretować , odbierać . Jeden z problemów
polega na tym, że wyrazy takie nie skłaniają nas do korzystania ze zmysłów. Dlatego czasem
wychodzimy z wykładu ze słowami: Nie chwytam, o co mu chodzi albo Nie widzę sensu
w tym, co mówi . Dobieranie wyrazów o tym samym podłożu sensorycznym jak wasz
rozmówca daje mu do zrozumienia, że konstruujecie świat w ten sam sposób co on -
zobaczycie na własne oczy, że nadajecie na tych samych falach i możecie na trwałym podłożu
zbudować przyjazń. Niekiedy przyda się umiejętność tłumaczenia jednego sensu na drugi.
Jeśli uważasz, że nie rozumiesz drugiej osoby tak, jak powinieneś, spróbuj odgadnąć jej
sensoryczne preferencje. Jeśli różnią się od twoich, postaraj się przetłumaczyć swój język. Na
przykład twoja wizja dobra organizacji musi zyskać miano harmonijnego programu, nim
zabrzmi jak należy dla niektórych współpracowników.
Manipulacja?
NLP jest traktowane jako wiodąca technologia umiejętności interpersonalnych, rodzi
jednak również pewne kontrowersje. Dyskusja dotyczy nie tylko jego skuteczności (jego
zwolennicy powiedzieliby, że nawet jeśli jest żadna, nikomu nie zaszkodzi uwierzyć, że jest
odwrotnie...), ale można usłyszeć opinie, że służy manipulacji. Oto dwie odpowiedzi na ten
zarzut: l. Przed wszystkim NLP uświadamia ludziom to, co i tak robią. Na przykład kiedy
mówimy o kimś, że jest obdarzony charyzmą albo ma doskonałe umiejętności
interpersonalne, może po prostu wyczuwamy jego naturalny dar wykorzystywania opisanych
tu technik. Innymi słowy, niektórzy łatwiej wpływają na innych.
2. Wszystko zależy od naszej chęci wykorzystywania owych technik. Jeżeli ludzie
opanowują je dla własnego dobra (NLP jest powszechnie stosowane podczas kursów
handlowych), istnieje prawdopodobieństwo, że zechcą manipulować innymi. Jeśli zaś
stosujemy je w celu nakłonienia dyktatora do bardziej humanitarnych zachowań, chyba
nikomu nie powinno to przeszkadzać. Liczą się intencje.
MÓWIENIE UMO%7Å‚LIWIAJCE WPAYW NA INNYCH
Publiczne przemawianie to jeden z największych koszmarów. Oto stoisz na podium w
kręgu światła, pogubiłeś notatki, nagle uświadamiasz sobie, że jesteś nagi albo twoja mowa
nie ma nic wspólnego z tematem.
Przemawianie publiczne to nie tylko umiejętność techniczna, lecz również
interpersonalna, dlatego o nim wspominam. Jeśli interesują was szczegóły techniczne - jak
przygotować dobrą mowę - radzę, byście kupili poświęcony temu poradnik*. Ja skoncentruję
siÄ™ na aspekcie ludzkim, czyli stanach oraz porozumieniu.
NLP definiuje stan jako sumę warunków fizycznych i emocjonalnych, w jakich człowiek
znajduje się w danej chwili. Głównymi symptomami fizycznymi, jakie można zaobserwować,
są postawa oraz ruchy ciała. Stan twoich odbiorców jest zródłem informacji o tym, jak ci
idzie. To, co zaraz powiem, może się wydawać oczywiste, niemniej jednak wysłuchałem w
życiu zbyt wielu pozbawionych wrażliwości mówców, aby pominąć tę kwestię.
1. Zanim zabierzesz głos, zwróć uwagę na ogólny stan publiczności. Czy jest
podekscytowana, niespokojna, entuzjastycznie nastawiona, śpiąca? Dopóki nie określisz jej
stanu, dopóty nie możesz wiedzieć, jaki wybrać ton, aby ją uspokoić lub pobudzić, w
zależności od potrzeb. Przygotowanie i napisanie mowy masz już za sobą i w tym względzie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]