Prus BolesĹaw Nowele

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

przemoczyli do nitki zgromadzonych, a jedn� bab� wywrócili na ziemi�. Nie robi�em im �ad-
nych uwag wiedz�c, �e nic nie grozi dalszym budynkom; chata zaS by�a nie do uratowania.
Nagle ktoS krzykn��: Tam jest dziecko, ten ma�y Stasiek!...
- Gdzie?... - spytano. - W cha�upie, Spi w nieckach pod oknem... Ino który wybij szyb�,
a jeszcze wyci�gniesz �ywego...
Nikt si� jednak nie ruszy�. S�oma na dachu ju� sp�on�h, a krokwie �arzy�y si� jak rozpalone
druty.
Wyznaj�, �e gdym to us�ysza�, serce drgn�o mi w niezwyk�y sposób.
Je�eli nikt nie idzie - pomySla�em - wi�c ja pójd�... Na uratowanie ch�opca wystarczy pó�
minuty. Czasu a� nadto, ale -jakie� piekielne gor�co!...
56
No, rusz�e si� który! - wo�a�y baby. - O wy, psie dusze, nie warciSta nazywa� si� ch�opa-
mi!... - To lex sama w ogie�, kiedyS taka m�dra! - ofukn�� ktoS z t�umu. - Tam pewna
Smier�, a dziecko, s�abe jak kurcz�, i tak ju� nie �yje...
�adnie! - pomySla�em - nikt nie idzie, a ja jeszcze si� waham! Chocia� - szepn�a mi rozwa-
ga - jakie licho ci�gnie mnie do bezcelowej awantury?... Czy ja wiem, gdzie le�y dzieciak?...
Mo�e wypad� z niecek?...
Belki ju� by�y zw�glone i z g�uchym trzaskiem zacz�y si� wygina�.
Ale trzeba w ko�cu wedrze� si� tam - mySla�em - ka�da sekunda jest droga. Dzieciak prze-
cie nie mo�e spali� si� jak robak.
- Lecz je�eli ju� nie �yje?... - odpowiedzia�o zastanowienie -w takim razie szkoda nawet sur-
duta...
Z daleka odezwa� si� straszny krzyk kobiecy: Ratujcie dziecko!... - Trzymajcie j�!... - za-
wo�ano w odpowiedzi. - Skoczy w ogie� i zginie...
Us�ysza�em za sob� jakieS szamotanie i ten sam krzyk: Puszczajcie !... to moje dziecko!... -
, ,Ci�gnij j� wpó�!... - odpowie-dziano.
Nie mog�em wytrzyma� i rzuci�em si� naprzód. Owion�� mnie �ar, dym, dach zatrzeszcza�,
jakby go rozdarto, z komina posypa�y si� ceg�y. Poczu�em, �e mi si� tl� w�osy, i - cofn��em
si� rozgniewany. Co za g�upi sentymentalizm - pomySla�em - dla garstki ludzkich popio�ów
robi� z siebie straszyd�o?... Jeszcze powiedz�, �e tanim kosztem chcia�em zosta� bohate-
rem!...
Wtem potr�ci�a mnie jakaS m�oda dziewczyna biegn�ca do chaty. Us�ysza�em brz�k wybitych
szyb, a gdy nag�y wiatr odgarn�� tuman dymu, zobaczy�em j� w oknie tak silnie pochylon�
do wn�trza izby, �e wida� by�o jej nie umyte nogi.
Co ty robisz, wariatko?! - krzykn��em - tam ju� jest trup, nie �» dziecko... - , Jagna!
chodzi tu!... - zawo�ano z t�umu.
Pu�ap zapad� si�, a� iskry sypn�y do nieba. Dziewczyna znik�a w dymie, a mnie pociemnia�o
w oczach.
Ja-gna!... - powtórzy� lamentuj�cy g�os.
Zara!... zara!... - odpowiedzia�a dziewczyna przebiegaj�c ko�o mnie z powrotem.
Z wysi�kiem dxwiga�a w r�kach ch�opca, który obudziwszy si� wrzeszcza� wniebog�osy.
- Wi�c dziecko �yje? - spyta�em.
- Jak najzdrowsze.
- A dziewczyna... czy to jego siostra?
- Gdzie� tam! - odpar� - zupe�nie obca; nawet s�u�y u innego gospodarza i ma najwy�ej pi�t-
naScie lat.
- I nic si� jej nie sta�o?
- Opali�a sobie chustk� i troch� w�osów. Id�c tu widzia�em j�;
skroba�a przed sieni� kartofle i coS sobie nuci�a fa�szywym g�osem. Chcia�em jej wyrazi�
moje uznanie, nagle jednak przysz�y mi na mySl: jej dziki zapa� i mój rozs�dny takt wobec
cudzego nieszcz�Scia, i... taki mnie wstyd ogarn��, �e nie Smia�em do niej przemówi� ani
wyrazu.
My ju� tacy!... - doda� i pocz�� szpicrózg� Scina� rosn�ce przy drodze badyle.
Na niebie zacz�y si� pokazywa� gwiazdy i ch�odny wiatr przyniós� od stawu rechotanie �ab
i kwilenie zabieraj�cych si� do snu ptaków wodnych. Zwykle o tej porze obaj uk�adaliSmy
57
projekta na przysz�oS�, lecz dziS �aden ust nie otworzy�. Za to zdawa�o mi si�, �e doko�a nas
szepcz� krzaki:
- Wy ju� tacy!...
58
�YWY TELEGRAF
Pani hrabina podczas wizyty w zak�adzie sierot spostrzeg�a na korytarzu niezwyk�� scen�:
czterech ch�opców wydziera�o sobie podart� ksi��k�, doS� �wawo ok�adaj�c si� ku�akami.
- Zdaje mi si�, dzieci, �e si� bijecie?... - zawo�a�a przestraszona dama. - Za to �aden nie do-
stanie pierniczka i jeszcze pójdzie kl�czy�.
- Bo, prosz� pani, on mi zabra� Robinsona! - tlomaczy� si� jeden ch�opiec.
- Nieprawda, bo to on!... - zaprzeczy� drugi.
- Widzisz, jak k�amiesz! - zawo�a� trzeci. - To ty odebra�eS mi Robinsona.
Zakonnica objaSni�a dam�, �e mimo pilnego dozoru podobne wypadki trafiaj� si� dosy� cz�-
sto, dzieci bowiem �akn� czytania, a ksi��ek zak�ad nie posiada.
W sercu pani hrabiny zatli�a si� jakaS iskra. Poniewa� jednak nu�y�o j� mySlenie, wi�c stara-
�a si� zapomnie� o tym. Dopiero w salonie radcy, gdzie wypad�o mówi� o rzeczach pobo�-
nych i dobroczynnych, opisa�a wypadek w zak�adzie wraz z objaSnieniem zakonnicy.
Radca s�uchaj�c dozna� te� niezwyk�ego uczucia i jako bieglej-szy w sztuce mySlenia, za-
wnioskowa�, �e nale�a�oby wys�a� ksi��ki dla sierot. Przypomnia� sobie nawet, �e w szafie
czy w kufrze posiada ca�y stos butwiej�cych druków, które niegdyS kupowa� dla swych dzie-
ci; lecz... za ci�ki ju� by� do grzebania w rupieciach.
Wieczorem radca znalaz� si� u pana Z., któremu ca�e �yde up�ywa�o na oddawaniu drobnych
us�ug ludzkoSci, zawartej mi�dzy siódm� a trzeci� klas� urz�dowej hierarchii. Chc�c mu zro-
bi� przyjemnoS� radca opowiedzia� panu Z. to, co hrabina widzia�a w zak�adzie i s�ysza�a od
zakonnicy, dodaj�c ze swej strony, �e - wypada postara� si� o ksi��ki dla sierot.
- Nic prostszego! - wykrzykn�� pan Z. - Wst�pi� jutro do redakcji Kuriera i wp�yn� na nich,
a�eby zrobili og�oszenie.
Na drugi dzie� pan Z. wbieg� zadyszany do Kuriera , na wszystkie Swi�toSci b�agaj�c re-
dakcj�, a�eby wezwa�a ogó� do sk�adania ksi��ek dla sierot.
Trafi� szcz�Sliwie, poniewa� brakowa�o do numeru kilkuwier-szowej wiadomoSci sensacyj-
nej. Jako� referent wydzia�u uczuciowego siad� i napisa�:
Gromadka dzieci, zostaj�cych pod opiek� publiczn�, cierpi na brak ksi��ek.
Male�stwo t�skni.
Pami�tajcie o duszach g�odnych!
Potem gwi�d��c wyszed� na obiad.
W par� dni póxniej, w niedziel�, przed zamkni�tymi drzwiami redakcji spotka�em ubogo [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Odnośniki